MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2022/105 E., 2023/112 K.

Taraflar arasında, İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasının kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili; İzmir İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... evi Mevki, 381 no.lu bölmede hakkında Devlet ormanında açma yapmak eylemi nedeniyle 14.07.2021 tarihli ve 397/12 no.lu sayılı suç tutanağı tanzim edilerek İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma neticesinde davalı hakkında 6831 sayılı Orman Kanunu'nun (6831 sayılı Kanun) 93 üncü maddesinin birinci fıkrası ve Türk Ceza Kanunu'nun 53 üncü maddeleri uyarınca iddianame düzenlenerek İzmir 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/632 E. sayılı kamu davası açıldığını, İzmir 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 17.07.2018 tarihli ve 2017/632 E., 2018/659 K. sayılı kararıyla sanığın 6831 sayılı Kanun'un 93/1-2 maddeleri gereğince cezalandırılmasına, suça konu yer üzerinde bulunan tel, çit ve dikilen ağaçların müsaderesine karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, 12.087,07 TL ağaçlandırma giderinin ödenmesinin davalıdan talep edildiğini, ancak herhangi bir ödemede bulunulmadığını belirterek, 12.087,07 TL idare zararının olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili talep edilmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili; İzmir 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/632 E. sayılı davasının orman alanlarının işgali, ormandan faydalanma ve orman içinde yerleşilmesi suçlamasıyla açıldığını, müvekkilinin eyleminde herhangi bir ağaç kesme ve orman örtüsü kaldırma söz konusu olmadığını, bilirkişi raporunda da dava konusu yerde herhangi bir orman ağacı ya da ağaççığının kesilmediğinin, orman içi boşluklarının kullanıldığının, toprağın işlendiğinin, çeşitli meyve fidanlarının dikildiğinin ve çeşitli sebzelerin yetiştirildiğinin belirtildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 7.232,98 m² alanda açma yapıldığı ve 11.674,32 TL ağaçlandırma gideri bulunduğu hesaplanmışsa da İzmir 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 7.488,98 m² üzerinden verdiği kesinleşmiş mahkumiyet hükmünün Mahkemeyi bağlayıcı mahiyette olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, 12.087,07 TL tazminatın 10.02.2017 tarihinden hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

IV. KANUN YARARINA TEMYİZ

A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.

B. Temyiz Sebepleri

Adalet Bakanlığı; Mahkemece davalının orman alanında açma yaptığına ve ağaç kestiğine dair kesinleşmiş bir hüküm bulunmadığı, bu hususta dosya kapsamında ispata yarar nitelikte bir delil bulunmadığını, dava konusu yerde açma yapmayan, herhangi bir ağaç kesmeyen ancak işgal ve faydalanma eylemini gerçekleştiren davalının 6831 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesi uyarınca ağaçlandırma giderinden sorumluluğuna karar verilemeyeceği dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı bulunduğunu ileri sürerek, kararın kanun yararına bozulması talep edilmiştir.

C. Gerekçe

Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, 6831 sayılı Kanun'a muhalefet nedeniyle aynı Kanun'un 114 üncü maddesi uyarınca ağaçlandırma giderinin tazmini istemine ilişkindir.

İlgili Hukuk

6831 sayılı Kanun'un 17, 93 ve 114 üncü maddeleri,

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07.12.2021 tarihli ve 2017/4-2399 E., 2021/1607 K. sayılı ilamı,

Dairemizin 07.03.2024 tarihli ve 2023/2719 E., 2024/1045 K. ve 07.12.2023 tarihli ve 2023/1717 E., 2023/3597 K. sayılı ilamları.

Değerlendirme

6831 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesi her türlü orman suçu ile yakılan ve tahrip olunan orman sahaları için ağaçlandırma giderinin nasıl hesaplanıp hükmolunacağını düzenlemektedir. Her türlü orman suçu ile ormanın tahrip edilmiş olması ile sözü edilen tahrip ise diri örtü tahribidir.

6831 sayılı Kanun’un “İşgal ve faydalanma” başlığı altında düzenlenen 93 üncü maddesinde izin almadan orman içine bina, ağıl ve benzeri yerler yapmak, yerleşmek, ormanda tarla açmak, sürmek, ekmek, faydalanmak ve izin alınan yerleri amaç dışı kullanmak fiilleri cezalandırılmaktadır. Diğer orman suçları genelde faydalanma amaç ve gayesi ile işlendiği hâlde burada orman alanlarını sahiplenme ve mülk edinme amacı da söz konusudur. Maddede yer alan işgal ve faydalanma suçunda her zaman orman örtüsü tahrip olmaz. 114 üncü madde tahribat esasına dayandığı için, bu gibi durumlarda da ağaçlandırma giderine hükmedilmesi mümkün değildir.

Davalı hakkında verilen İzmir 17. Asliye Ceza Mahkemesinin 17.07.2018 tarihli ve 2017/632 E., 2018/659 K. sayılı kararı incelendiğinde; İzmir Orman İşletme Genel Müdürlüğü tarafından sanık Mehmet aleyhine, orman alanlarının işgali, ormandan faydalanma ve orman içinde yerleşilmesi konusuyla dava açıldığı, sanığın evinin bulunduğu tapulu arazinin dışında önce 993 m²'lik bir alanı işgal ettiği ve bu konuda 1998 yılında yargılandığı, daha sonra bu işgali genişletmek suretiyle 7.488,89 m² yeri daha işgal etmeye devam ettiği, bu alanda herhangi bir ağaç ve emval bulunmadığından kesim yapmadan, işgalinin orman alanı temizleme ve fidan dikme, toprak işleme ve sulama gibi faaliyetleri ile sürdürdüğü anlaşılan sanığın orman alanında izinsiz işgal ve faydalanmada bulunduğu gerekçesi ile mahkumiyetine karar verildiği, işbu hükmün İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesinin 2018/2106 E., 2019/1306 K. sayılı ilamı ile 18.04.2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır.

Davaya konu orman alanında; davalının açma yaptığına ve ağaç kestiğine dair hakkında kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı bulunmadığı gibi, bu hususta dosya kapsamında ispata yeter nitelikte delil de bulunmamaktadır. Ceza dosyasında mahallinde yapılan keşif sonucu alınan raporda da, davaya konu yerin orman boşluğu olduğu, davalının eyleminin işgal ve faydalanma niteliğinde olduğu belirlenmiştir.

Şu halde dava konusu yerde açma yapmadan ve ağaç kesmeden işgal ve faydalanma eylemini gerçekleştiren davalının, 6831 sayılı Kanun’un 114 üncü maddesi uyarınca ağaçlandırma giderinden sorumluluğuna karar verilemez. Zira, davalı tarafından maddede belirtildiği şekilde yakılan veya tahrip olunan bir orman sahası yoktur.

Hal böyle olunca Mahkemece, davalının orman alanında açma yaptığına ve ağaç kestiğine dair kesinleşmiş bir hüküm bulunmadığı, bu hususta dosya kapsamında ispata yarar nitelikte bir delil olmadığı, dava konusu yerde açma yapmayan, herhangi bir ağaç kesmeyen, ancak işgal ve faydalanma eylemini gerçekleştiren davalının 6831 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesi uyarınca ağaçlandırma giderinden sorumluluğuna karar verilemeyeceği dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, Adalet Bakanlığının bu yöne ilişen kanun yararına temyiz isteminin kabulü gerekmiştir.

V. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,

Dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine,30.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.